İlkYardım

İLK YARDIM > Hasta/Yaralı Değerlendirilmesinin Amacı

Hasta ve Yaralı Değerlendirmesi

Hasta ve yaralıların değerlendirilmesi ilk yardım sürecinde çok önemlidir. Bu sayede ilk yardımı uygulayacak kişi yaralanmanın ciddiyetini anlar ve ilk yardım önceliklerini oluşturur. Güvenli bir müdahalede bulunmak için hastanın değerlendirilmesi şarttır.  Hastanın ya da yaralının değerlendirilmesi birkaç adımdan oluşur. Adımlar takip edilerek hasta değerlendirilmesi daha sağlıklı yapılabilir. İlk değerlendirme bilinç değerlendirmesidir.

İLK YARDIM > Hasta/Yaralıların İlk Değerlendirme Aşamaları

Hasta/yaralının ilk değerlendirilme aşamaları nelerdir?
Hasta/yaralıya sözlü uyaran yada hafifçe omzuna dokunarak “iyi misiniz?” diye sorularak bilinç durumu değerlendirmesi yapılır. Bilinç durumunun değerlendirilmesi daha sonraki aşamalar için önemlidir.

Buna göre hasta/yaralının ilk değerlendirilme aşamaları şunlardır:

1. Havayolu açıklığının değerlendirilmesi:

• Özellikle bilinç kaybı olanlarda dil geri kaçarak solunum yolunu tıkayabilir yada kusmuk, yabancı cisimlerle solunum yolu tıkanabilir. Havanın akciğerlere ulaşabilmesi için hava yolunun açık olması gerekir.
• Hasta/Yaralının yanına diz çökülür.
• Hasta/Yaralının kravat, yakasını açılır.
• Hava yolu açıklığı sağlanırken hasta/yaralı baş, boyun, gövde ekseni düz olacak şekilde yatırılmalıdır.
• Bilinç kaybı belirlenmiş ise ağız içi önce göz ile daha sonra işaret parmağı yandan ağız içine sokularak bir çengel gibi kullanılarak diğer yandan çıkartılmak suretiyle kontrol edilmeli, ardından yabancı cisim varsa bir bez aracılığı ile çıkarılmalıdır.
• Daha sonra bir el hasta/yaralının alnına konarak, diğer elin 2-3 parmağı ile çene tutularak baş geriye doğru itilip Baş-Çene pozisyonu verilir. Bu işlemler sırasında sert hareketlerden kaçınılmalıdır.

1. Solunumun değerlendirilmesi:
   İlkyardımcı, başını hasta/yaralının göğsüne bakacak şekilde yan çevirerek yüzünü hasta/yaralının ağzına yaklaştırır, Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile solunum yapıp yapmadığını 5 saniye süre ile değerlendirir.

• Göğüs kafesinin solunum hareketini gözleme. 
  · Eğilerek yüzünü hastanın ağzına yaklaştırarak solunumu dinleme ve soluğu yanağında hissetmeye çalışma.
  · El ile göğüs kafesinin hareketlerini hissetmeye çalışma.

Solunum yoksa derhal yapay solunuma başlanır.

1. Dolaşım desteği (Kalp Masajı):
   Bu aşamaya kadar canlılık belirtisi yoksa hasta/yaralı sert bir zemin üzerine yatırılır, derhal dış kalp masajına başlanır.

   İlk değerlendirme sonucu hasta/yaralının bilinci kapalı fakat solunumu varsa derhal koma pozisyonuna getirerek diğer yaralılar değerlendirilir.

   İLK YARDIM > Hasta/Yaralıların İkinci Değerlendirme Aşamaları

   Hasta/yaralının ikinci değerlendirmesi nasıl olmalıdır? 

   İlk muayene ile hasta/yaralının yaşam belirtilerinin varlığı güvence altına alındıktan sonra ilk yardımcı ikinci muayene aşamasına gelerek baştan aşağı muayene yapar. İkinci değerlendirme aşamaları şunlardır :

   Görüşerek bilgi edinme:
   · Kendini tanıtır,
   · Hasta/yaralının ismini öğrenir ve adıyla hitap eder,
   · Hoşgörülü ve nazik davranarak güven sağlar,
   · Hasta/yaralının endişelerini gidererek rahatlatır,
   · Olayın mahiyeti, koşulları, kişisel özgeçmişleri, sonuç olarak ne yedikleri, kullanılan ilaçlar ve alerjinin varlığı sorularak öğrenilir.

   Baştan aşağı kontrol yapılır:
   · Bilinç düzeyi, anlama, algılama
   · Solunum sayısı, ritmi, derinliği
   · Nabız sayısı, ritmi, şiddeti

   Baş: Saç, saçlı deri, baş ve yüzde yaralanma, morluk olup olmadığı, kulak yada burundan sıvı yada kan gelip gelmediği değerlendirilir, ağız içi kontrol edilir.

   Boyun: Ağrı, hassasiyet, şişlik, şekil bozukluğu araştırılır. Aksi ispat edilinceye kadar boyun zedelenmesi ihtimali göz ardı edilmemelidir.

   Göğüs kafesi: Saplanmış cisim, açık yara, şekil bozukluğu yada morarma olup olmadığı, hafif baskı ile ağrı oluşup oluşmadığı, kanama olup olmadığı değerlendirilmelidir. Göğüs kafesi genişlemesinin normal olup olmadığı araştırılmalıdır. Göğüs muayenesinde eller arkaya kaydırılarak hasta/yaralının sırtı da kontrol edilmelidir.

   Karın boşluğu: Saplanmış cisim, açık yara, şekil bozukluğu, şişlik, morarma, ağrı yada duyarlılık olup olmadığı ve karnın yumuşaklığı değerlendirilmelidir. Eller bel tarafına kaydırılarak muayene edilmeli, ardından kalça kemiklerinde de aynı araştırma yapılarak kırık yada yara olup olmadığı araştırılmalıdır.

   Kol ve bacaklar: Kuvvet, his kaybı varlığı, ağrı, şişlik, şekil bozukluğu, işlev kaybı ve kırık olup olmadığı, nabız noktalarından nabız alınıp alınmadığı değerlendirilmelidir.

   İkinci değerlendirmeden sonra mevcut duruma göre yapılacak müdahale yöntemi seçilir.

   İLK YARDIM > Olay Yeri Değerlendirmesi

    Olay yerini değerlendirmenin amacı nedir?

    İlkyardımcı, acil bir durumda hasta veya yaralıya yönelmeden önce olay yerini değerlendirmelidir. Kendisinin, hasta veya yaralının ve çevredeki diğer insanların can güvenliği açısından mutlaka ortamı dikkatle inceleyerek gerekli güvenlik önlemlerini almalıdır. Her şeyden önce kendi güvenliğinizin önemli olduğu kesinlikle unutulmamalıdır. 

   Olay yeri değerlendirmesinin amaçları
   1- Olay yerinde tekrar kaza oluşma riskini ortadan kaldırmak: İlk yardımcı dikkatsizlik ve tedbirsizlik sonucu yaralı pozisyonuna düşerse hasta veya yaralıya yardım edemez.

   2- Olay yerindeki yaralıların sayısı ve yaralanma tiplerini belirlemek: Örnek: Bir trafik kazasında araç içinde oyuncak olmasına rağmen bir çocuğun görülememesi araçtan savrulmuş birileri olabileceğini düşündürmelidir.

   3- Olay yerindeki delilleri korumak: Acil durum genellikle adli yönü olan bir olaydır. Kasıtlı olayların yanında, kaza, ihmal gibi durumlar da mahkemeler tarafından kurbanın haklarının korunması için incelenecek özelliklerdir. Bunlara ışık tutacak deliller; ortamda, hasta veya yaralının üzerinde olabilir. Dikkatsizce yapılacak herhangi bir girişim, bu delillerin zarar görmesine yol açabilir. Delil karartmak suçtur ve ilkyardımcı, olayın bu yönüne de dikkat etmekle yükümlüdür.

   4- Çevredeki imkânları hızla değerlendirmek: İlkyardımcı, tek başına yeterince etkin olamayabilir. Ortamdaki diğer kişilerden alacağı doğru destek çok yararlı olacaktır. Çevredeki insanlar düşünebilen, yaralıya yardım edebilecek, sedyeyi taşıyabilecek kaynaklardır. Bu nedenlerle ilkyardımcı öncelikle ortamdaki kişiler, arabalarda ya da çevrede bulunan ilk yardım çantası, yangın söndürme tüpü vb. imkânların varlığını kontrol etmeli, yapacağı yardımı buna göre planlamalıdır.

   Olay yerinin, hızlı bir şekilde değerlendirilmesinin ardından güvenliği sağlayıcı önlemler alınmalıdır.

   İLK YARDIM > Olay Yeri Değerlendirmesinde Yapılacaklar

   Olay yerinin değerlendirilmesinde yapılacak işler nelerdir?

   Herhangi bir olay yerinin değerlendirilmesinde aşağıdakiler mutlaka yapılmalıdır:

   Trafik kazası ise;
   * Aracınzı güvenli bir alana park edin,
   * Reflektörlü yelek giyilmeli,
   * Kontağı kapatılmalı,
   * El freni çekilmeli,
   * Araç LPG’ li ise aracın bagajında bulunan tüpün vanası kapatılmalıdır.
   * Olay yeri yeterince görünebilir biçimde işaretlenmelidir.
   * Kaza noktasının önüne ve arkasına gelebilecek araç sürücülerini yavaşlatmak ve olası bir kaza tehlikesini önlemek için uyarı işaretleri yerleştirilmelidir. Bunun için üçgen reflektörler kullanılmalıdır.
   * Olay yerinde hasta/yaralıya yapılacak yardımı güçleştirebilecek veya engelleyebilecek meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır.
   * Olası patlama ve yangın riskini önlemek için olay yerinde sigara içilmemelidir.

   Yangın ise;
   * Herkesi tehlike konusunda uyarın,
   * Asla yanan eve girmeyin,
   * Yangından uzaklaşın ve emniyetli mesafede bekleyin,

   Gaz varlığı ise;
   * Gaz varlığı söz konusu ise oluşabilecek zehirlenmelerin önlenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
   * Ortam havalandırılmalıdır.
   * Kıvılcım oluşturabilecek ışıklandırma veya çağrı araçlarının kullanılmasına izin verilmemelidir.

   Elektrik kazası ise;
   * Güç kaynağı ile halen temasta olan kişiye dokunmayın,
   * Elektrik kaynağı gücünü kapatın,
   * Eger güç kaynağını kapatmak mümkün değilse ayakta durarak yerden akım geçirmeyen malzemeler kullanarak uzaklaştırmayı deneyin,
   * Eğer bunlar mümkün değilse profesyonel ekibi bekleyin.

   Bunların dışında genel olarak;
   * Hasta/yaralı yerinden oynatılmamalıdır.
   * Hasta/yaralı hızla yaşam bulguları yönünden  değerlendirilmelidir.
   * Hasta/yaralı kırık ve kanama yönünden değerlendirilmelidir.
   * Hasta/yaralı sıcak tutulmalıdır.
   * Hasta/yaralının bilinci kapalı ise ağızdan hiçbir şey verilmemelidir.
   * Tıbbi yardım istenmelidir (112).
   * Hasta/yaralının endişeleri giderilmeli, nazik ve hoşgörülü olmalıdır.
   * Hasta/yaralının paniğe kapılmasını engellemek için yarasını görmesine izin verilmemelidir.
   * Hasta/yaralı ve olay hakkındaki bilgiler kaydedilmelidir.
   * Yardım ekibi gelene kadar olay yerinde kalınmalıdır.

   İLK YARDIM > İlkyardım ile ilgili kavramlar

   İlkyardım nedir?
   Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması yada durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

   Acil tedavi nedir?
   Acil tedavi ünitelerinde, hasta/yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir.

   İlkyardımcı kimdir?
   İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi yada kişilerdir.

   İlkyardımın öncelikli amaçları nelerdir?

   •  Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,
   • Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
   • Hasta/yaralının durumunun. kötüleşmesini önlemek,
   • İyileşmeyi kolaylaştırmak.
    İlkyardım ve acil tedavi arasındaki fark nedir?
   Acil tedavi bu konuda ehliyetli kişilerce gerekli donanımla yapılan müdahale olmasına karşın, ilkyardım bu konuda eğitim almış herkesin olayın olduğu yerde bulabildiği malzemeleri kullanarak yaptığı hayat kurtarıcı müdahaledir.
   İlkyardımın ABC si nedir
   Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir:

   A Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
   B  Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset)
   C  Dolaşımın desteği (Kalp Masajı)

   İlkyardımın temel uygulamaları nelerdir?
   İlkyardım temel uygulamaları  Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilir.
   Koruma:
   Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini kapsar. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

   Bildirme:
   Olay / kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir. Türkiye’de ilkyardım gerektiren her durumda telefon iletişimleri, 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilir.

   Kurtarma (Müdahale):
   Olay yerinde hasta / yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır.

   112’nin aranması sırasında nelere dikkat edilmelidir?

   • Sakin olunmalı yada sakin olan bir kişinin araması sağlanmalıdır.
   • 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmelidir;
   • Kesin yer ve adres bilgileri verilirken, olayın olduğu yere yakın bir caddenin yada çok bilinen bir yerin adı verilmelidir,
   • Kimin, hangi numaradan aradığı bildirilmelidir,
   • Hasta/yaralı(lar)ın adı ve olayın tanımı yapılmalıdır,
   • Hasta/yaralı sayısı ve durumu bildirilmelidir,
   • Eğer herhangi bir ilkyardım uygulaması yapıldıysa nasıl bir yardım verildiği belirtilmelidir,
   • 112 hattında bilgi alan kişi, gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmalıdır.

   
   İlk yardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler nelerdir?

   • Hasta / yaralıların durumunu değerlendirmek (ABC) ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek
   • Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermek
   • Hasta/yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek
   • Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunmak

   Kırıklara yerinde müdahale etmek

   • Hasta/yaralıyı sıcak tutmak
   • Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek
   • Hasta/yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapmak
   • Hasta/yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak (112) (Ancak, ağır hasta/yaralı bir kişi hayati tehlikede olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatılmamalıdır.)

   İlkyardımcının özellikleri nasıl olmalıdır?
   Olay yeri genellikle insanların telaşlı ve heyecanlı oldukları ortamlardır. Bu durumda ilkyardımcı sakin ve kararlı bir şekilde olayın sorumluluğunu alarak gerekli müdahaleleri doğru olarak yapmalıdır. Bunun için bir ilkyardımcıda aşağıdaki özelliklerin olması gerekmektedir:

   • İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmak,
   • Önce kendi can güvenliğini korumak,
   • Sakin, kendine güvenli ve pratik olmak,
   • Eldeki olanakları değerlendirebilmek,
   • Olayı anında ve doğru olarak haber vermek (112’yi aramak),

   Çevredeki kişileri organize edebilmek ve onlardan yararlanabilmek,İyi bir iletişim becerisine sahip olmak.

   Hayat kurtarma zinciri nedir?
   Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur. Son iki halka ileri yaşam desteğine aittir ve ilkyardımcının görevi değildir.

   1.Halka – Sağlık kuruluşuna haber verme
   2.Halka – Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği
   3.Halka – Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler
   4.Halka – Hastane acil servisleridir

   İLK YARDIM > Kanama Tanımı

   Kanama nedir?
   Damar bütünlüğünün bozulması sonucu kanın damar dışına (vücudun içine veya dışına doğru) doğru akmasıdır. Kanamanın ciddiyeti aşağıdaki durumlara bağlıdır:

   • Kanamanın hızına,
   • Vücutta kanın aktığı bölgeye,
   • Kanama miktarına,
   • Kişinin fiziksel durumu ve yaşına.
     

     İLK YARDIM > Kanama Çeşitleri

     Kaç çeşit kanama vardır?

     Vücutta kanın aktığı bölgeye göre 3 çeşit kanama vardır :

     Dış kanamalar: Kanama yaradan vücut dışına doğru olur.

     İç kanamalar: Kanama vücut içine olduğu için gözle görülemez.

     Doğal deliklerden olan kanamalar:Kulak, burun, ağız, anüs, üreme organlarından olan kanamalardır.

     Kanama arter(atar damar), ven(toplar damar) yada kılcal damar kanaması olabilir. Arter kanamaları kalp atımları ile uyumlu olarak kesik kesik akar ve açık renklidir. Ven kanamaları ise koyu renkli ve sızıntı şeklindedir. Kılcal damar kanaması küçük kabarcıklar şeklindedir.

     Kanamanın değerlendirilmesinde, şok belirtilerinin izlenmesi çok önemlidir.

     İLK YARDIM > Dış Kanamalarda İlk Yardım

     Dış kanamalarda ilkyardım:

     •  Hasta/yaralının durumu değerlendirilir (ABC),
     • Tıbbi yardım istenir (112),
     • Yara yada kanama değerlendirilir,
     • Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırılır,
     • Kanama durmazsa ikinci bir bez koyarak basıncı arttırılır,
     • Gerekirse bandaj ile sararak basınç uygulanır,
     • Kanayan yere en yakın basınç noktasına baskı uygulanır,
     • Kanayan bölge yukarı kaldırılır,
     • Çok sayıda yaralının bulunduğu bir ortamda tek ilkyardımcı varsa, yaralı güç koşullarda bir yere taşınacaksa, uzuv kopması varsa ve/veya baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa turnike uygulanır,
     • Şok pozisyonu verilir,
     • Sık aralıklarla (2-3 dakikada bir) yaşam bulguları değerlendirilir,
     • Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde hasta/yaralının üstü örtülür,
     • Yapılan uygulamalar ile ilgili bilgiler (turnike uygulaması gibi) hasta/yaralının üzerine yazılır,
     • Hızla sevk edilmesi sağlanır.

     Vücutta baskı uygulanacak noktalar nelerdir?

     Atardamar kanamalarında kan basınç ile fışkırır tarzda olur. Bu nedenle, kısa zamanda çok kan kaybedilir. Bu tür kanamalarda asıl yapılması gereken, kanayan yer üzerine veya kanayan yere yakın olan bir üst atardamar bölgesine baskı uygulanmasıdır. Vücutta bu amaç için belirlenmiş baskı noktaları şunlardır:

     

     Kanamalarda üçgen bandaj uygulaması nasıl yapılmalıdı
     Üçgen bandaj, vücudun değişik bölümlerinde bandaj ve/veya askı olarak kullanılabilir. Üçgen bezin tepesi tabanına doğru getirilip yerleştirilir, sonra bir yada iki kez daha bunun üzerine katlanarak istenilen genişlikte bir sargı bezi elde edilmiş olur.
     
     Elde üçgen bandaj uygulama:
     Parmaklar, üçgenin tepesine gelecek şekilde el üçgen sargının üzerine yerleştirilir. Üçgenin tepesi bileğe doğru katlanır. Elin sırtında, üçgenin uçları karşı karşıya getirilir ve çaprazlanır, bilek seviyesinde düğümlenir.

     Ayağa üçgen bandaj uygulama:
     Ayak, üçgenin üzerine düz olarak, parmaklar üçgenin tepesine bakacak şekilde yerleştirilir. Üçgen bandajın tepesini ayağın üzerinde çaprazlayacak şekilde öne doğru getirilir. İki ucu ayak bileği etrafında düğümlenir.

     Dize üçgen bandaj uygulama:
     Üçgenin tabanı dizin 3-4 parmak altında ve ucu dizin üzerine gelecek şekilde yerleştirilir. Dizin arkasından uçları çaprazlanır, dizin üstünde uçları düğümlenir.

     Göğse üçgen bandaj uygulama:
     Üçgenin tepesi omuza yerleştirilir ve tabanı göğsü saracak şekilde sırtta düğümlenir. Bu düğüm ile üçgenin tepesi, bir başka bez kullanılarak birbirine yaklaştırılarak bağlanır.

     Kalçaya üçgen bandaj uygulama:
     Üçgenin tabanı uyluğun alt kısmının etrafında düğümlenir, tepesi ise belin etrafını saran bir kemer yada beze bağlanır.

     Hangi durumlarda turnike uygulanmalıdır?

     •  Çok sayıda yaralının bulunduğu bir ortamda tek ilkyardımcı varsa (kanamayı durdurmak ve daha sonra da diğer yaralılarla ilgilenebilmek için),
     • Yaralı güç koşullarda bir yere taşınacaksa,
       Uzuv kopması varsa ve baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa
     • Turnike uygulaması kanamanın durdurulamadığı durumlarda başvurulacak en son uygulamadır. Ancak eskisi kadar sık uygulanmamaktadır. Çünkü, uzun süreli turnike uygulanması sonucu doku harabiyeti meydana gelebilir yada uzvun tamamen kaybına neden olunabilir.

     Turnike(Boğucu Sargı) uygulamasında dikkat edilecek hususlar neler olmalıdır?

     •  Turnike uygulamasında kullanılacak malzemelerin genişliği en az  8-10 cm kuvvetli ve esnemeyen olmalıdır.
     • Baskı noktasına bir elle baskı uygulamaya devam etme,
     • Diğer eline geniş kuvvetli ve esnemeyen materyali alma,
     • Şeridi yarı uzunluğunda katlama, uzuv etrafına sarma,
     • Bir ucu halkadan geçirip çekme ve iki ucu bir araya getirme,
     • Baskı noktasında basıncı kaldırma ve kanamayı tamamen durduracak şekilde sıkı bir bağ atma;
     • Geniş sargı uygulama
     • Sargının içinden sert cisim (kalem gibi) geçirme ve uzva paralel konuma getirme
     • Kanama durana kadar sert cismi döndürme, kanama durduktan sonra daha fazla sıkılmaz
     • Sert cismi uzva dik konuma getirerek sargıyı çözülmeyecek şekilde tespit etme.
     • Hasta/Yaralının elbisesi üzerinde, hasta/yaralının adı ve turnikenin uygulandığı zamanın (saat ve dakika) yazılı olduğu bir kart iğneleme
     • Çok sayıda yaralı olduğunda, yaralının alnına rujla veya kalemle “turnike” veya “T” harfini yazma
     • Turnike uygulanan bölgenin üzerine hiçbir şey örtülmez.
     • Pansuman ve Turnike görülecek şekilde battaniye ile sarılır.
     • Turnikeyi 15-20 dakika aralıklarla gevşetme sonra tekrar sarma.
     • Turnike, kol ve uyluk gibi tek kemikli bölgelere uygulanır, ancak önkol ve bacağa el ve ayağın beslenmesini bozabileceği için uygulanmaz. Uzuv kopması durumlarında, önkol ve bacağa da turnike uygulanabilir.

     El ve ayak kopmalarında turnike nasıl uygulanır?
     Kaza ve yaralanmalarda atardamar yaralanmalarına neden olarak ölüme yol açmaktadır.

     • Hasta/Yaralı sırtüstü yatırılır,
     • Hasta/Yaralının bacakları 30 cm kadar yükseltilir,
     • Kopmuş olan uzvun kanama kontrolü yapılır, tampon yapılır ve baskı noktalarına bası yapılır. Bu önlemlerle kanama kontrol edilemiyorsa turnike uygulanır,
     • Turnike uzvun koptuğu bölgeye en yakın olan ve deri bütünlüğünün bozulmamış olduğu bölgeye uygulanır.
     • Kopmuş uzuv parçası, su geçirmeyen bir temiz plastik torbaya konur.
     • Daha sonra kopmuş uzuv parçasının konduğu plastik torba ağzı kapatıldıktan sonra, içerisinde 1 ölçek suya 2 ölçek buz konulmuş ikinci bir torbaya yada kovaya konulur. Bu şekilde, kopmuş uzuv parçasının buz ile direkt teması önlenmiş ve soğuk bir ortamda taşınması sağlanmış olur.
     • Torbanın üzerine kopan uzuv parçasının sahibine ait kimlik bilgileri kaydedilir ve yaralı ile aynı araca konarak en çok 6 saat içerisinde sağlık kuruşuna sevki sağlanır.
       

       İLK YARDIM > İç Kanamalarda İlk Yardım

       İç kanamalarda ilkyardım:
       İç kanamalar, şiddetli travma, darbe, kırık, silahla yaralanma nedeniyle oluşabilir. Hasta/yaralıda şok belirtileri vardır. İç kanama şüphesi olanlarda aşağıdaki uygulamalar yapılmalıdır.

       • Hasta/yaralının bilinci ve ABC si değerlendirilir,
       • Üzeri örtülerek ayakları 30 cm yukarı kaldırılır,
       • Tıbbi yardım istenir (112),
       • Asla yiyecek ve içecek verilmez,
       • Hareket ettirilmez (özellikle kırık varsa),
       • Yaşamsal bulguları incelenir,
       • Sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.